همه چیز درباره لحیم کاری

هویه، نوک هویه، سیم لحیم، روغن لحیم، المنت هویه، قلع کش

همه چیز درباره لحیم کاری

هویه، نوک هویه، سیم لحیم، روغن لحیم، المنت هویه، قلع کش

نکات نگهداری از نوک هویه

• نوک هویه را با WDC Dry Cleaner تمیز کنید.
• دستگاه لحیم‌کاری را هنگام توقف‌های طولانی مدت خاموش و یا از Set Back Function استفاده نمائید.
• در پایان کار و پیش از قرار دادن هویه روی پایه، از پوشش قلع بر روی نوک اطمینان حاصل فرمائید.
• قبل از تعویض نوک‌هایی که دیگر قلع را به خود نمی‌گیرند، سعی کنید با استفاده از Tip-Care-Set نوک را دوباره فعال کنید.
• برای هرمصرف از نوک ساخته شده مخصوص به آن استفاده نمائید. برای نمونه برای لحیم‌کاری قطعات با پایه‌های ریز و زیاد از نوک‌های GW-Gull Wing و یا KN-Knife استفاده کنید.
• نوک‌ها را با ابزار مناسب تعویض کنید.
• در زمان لحیم‌کاری به هیچ وجه بر روی نوک‌ها فشار مکانیکی وارد نکنید.
• به نگهداری از نوک‌ها اهمیت بدهید تا ضمن نتیجه مطلوب تر کاری از صرفه اقتصادی ان بهره مند شوید .
• لایه‌های مشکی روی نوک‌های اکسیده شده را بوسیله ی Steel or Brass Wool با دقت تمیزکنید.
• درصورت چسبندگی و سخت شدن لایه های اکسید از سنگ پولیش استاندارد WPB جهت جدا کردن استفاده کنید .

تحت هیچ شرائطی از کاغذ سمباده و یا سوهان استفاده نکنیدچون موجب از بین رفتن سطوح آبکاری و اکسیده شدن سریع نوک خواهد شد.

قلع کش چیست؟

قلع کش وسیله ای است برای خارج کردن قلع های لحیم شده اضافه از روی مدار ، وقتی می خواهیم یک قطعه را از روی مدار خارج کنیم نیاز به قلع کش داریم ، ابتدا قلع روی پایه های قطعه را ذوب می کنیم و سپس با استفاده از قلع کش قلع ذوب شده را مکش می کنیم و دور می ریزیم ، انواع مختلفی از قلع کش ها در بازار موجود می باشد که دارای کیفیت های متنوع می باشند ، قلع کش دارای یک شستی می باشد که باید قبل از انجام عمل قلع کشی هر بار باید شستی را بفشاریم . 


استفاده گسترده تکنولوژی در صنعت موبایل باعث تغییر فرم و اندازه گوشی های امروزی شده و به طور کلی پیشرفت چشمگیری داشته است. این ویژگی ها از نتایج اصلی صفحه بردهای چاپی (PCB) در گوشی های امروزی است که دارای حافظه بیشتر و قطعات کوچکتری هستند. از طرفی یکی از سختی های کار با این نوع بردها، لحیم کاری قطعات بر روی برد گوشی است که بیشتر مواقع تعمیرکار نیاز به لوپ، سیم لحیم، هویه با نوک باریک و سیم قلع کش دارد.


سیم قلع کش نوعی سیم مسی بافته شده است و در تعمیرات موبایل دو کابرد دارد که شامل:


جابجایی قطعات: برداشتن قطعات از روی برد نیاز به برداشت کامل قلع دارد که بوسیله سیم قلع کش به راحتی انجام می گیرد.

ترمیم قطعات: در بعضی مواقع ممکن است به دلایلی، لحیم کاری درست انجام نشود و پایه های قطعات برد به همدیگر متصل می شوند و پل پایه ای بوجود آید. این عامل کارایی موبایل را مختل می کند و باید بوسیله سیم قلع کش محل لحیم ترمیم شود.

سیم قلع کش

سیم قلع کش ها اندازه های متفاوتی دارند که بستگی به اندازه و مکان لحیم دارد. معمولا در تعمیرات موبایل از سیم هایی با پهنای ۲میلیمتر استفاده می شود. این نوع از سیم ها دارای ویژگی های مختلفی مانند ضد استاتیک، لیدفری هستند و نیاز به تمیزکاری بعد از کار ندارند و به صورت کلی در فرآیند قلع برداری، سیم مسیِ قلع کش، کارآمدتر و کار با آن ساده تر است. مهم ترین ویژگی این نوع سیم ها خاصیت مویینگی آن هاست که باعث افزایش بیشتر نیروی چسبندگی سطحی بین سیم قلع کش و قلع روی برد می شود.  این عمل به گونه ای است که با حرارت دادن سیم مسی قلع کش توسط نوک هویه، مویینگی و خاصیت چسبندگی آن ها افزایش پیدا می کند و قلع را که بخش عمده ای از لحیم می باشد جذب می کند. مقدار جذب این نوع از سیم ها بستگی به نوع سیم لحیم بکار رفته و مقدار قلع موجود در آن ها دارد. به طور کلی استفاده از سیم قلع کش ایمنی کار را بالا می برد و از آسیب رسیدن به قطعات توسط هویه جلوگیری می کند.


از بهترین شرکت های تولید کننده سیم قلع کش می توان به Goot, Mechanic و Yaxun اشاره کرد. 

 تصور کنید بعد از اتصال آی سی به برد گوشی، همانند شکل بالا پایه ها بهم متصل شده اند و نیاز به تعمیر دارد. ابتدا هویه را به مدت سه دقیقه به برق متصل می کنیم تا کاملا داغ شود.

سیم قلع کش را روی محل اتصال و نوک هویه را بر رو آن قرار می دهیم به صورتی که حرارت هویه باعث ذوب شدن قلع و چسبیدن آن به سیم شود.

با برداشتن سیم از روی پل پایه ای آی سی، قطعه همانند شکل بالا می شود و همان طور که می بینید نیازی به تمیز کاری بعد از کار نمی باشد.

در آخر توجه داشته باشید که اگر قرار است در جاهای کنج و باریک لحیم برداری کنید، بعد از هر بار استفاده سیم قلع کش باید بوسیله قیچی و سیم چین به صورت ۴۵ درجه بریده شود تا فرآیند راحت تر انجام شود.

ابزارهای لحیم کاری را نام ببرید.

لحیم کاری یکی از موضوعات مهمی است که هر کسی که به نوعی با الکترونیک در ارتباط است باید با مبانی درست آن آشنایی داشته باشد.

اکثر این افراد که حس کنجکاوی فعالی داشته و دوست دارند خود دست به کار شوند، ابزار لحیم کاری متناسب با نیاز خود فراهم کرده و شروع به کار کرده اند.

سوزاندن دست، میز کار، فرش(برای آنهایی که کارگاهشان، اتاق خوابشان است)، آسیب دیدن و سوزاندن قطعات، تراشه ها، ماژول ها، اتصال عجیب و غریب و شلخته قطعات و مشکلات فراوان دیگر از جمله مواردی هستند که مطمئنا کسی که با لحیم کاری سر و کار دارد در ابتدای کار با آنها مواجه شده است. مانند هر کار دیگری، هرچه تجربه شما در این زمینه بیشتر شود، سرعت، دقت و ظاهر کار شما بهتر خواهد شد.

اما آشنایی با مبانی و لوازم لحیم کاری و مشکلاتی که در این مسیر وجود دارد می تواند کمک زیادی به شما برای شروع به کار کند. در این مقاله سعی شده این اطلاعات برای شما جمع آوری گردد.

 

معرفی قطعات:

اولین مرحله برای شروع کار تهیه ابزار کار مناسب و متناسب با نیازتان می باشد

انتخاب هویه:

استفاده از هویه مناسب، مهم ترین بخش کار می باشد. هویه ها دارای انواع مختلفی با توان و قیمت متفاوت می باشند که معمولا هویه های قلمی با توانی بالاتر از 25 وات مناسب هستند. شاید با خرید یک هویه ارزان قیمت، پول کمتری پرداخت کرده باشید ولی موقع انجام کار احتمال آسیب دیدن قطعات بالاتر رفته و هزینه های اعمالی به شما بیشتر خواهد شد. چون:

  • مدت زمان بیشتری جهت گرم کردن محل اتصال طول می کشد، که این می تواند باعث ورود گرما به قطعه و آسیب دیدن آن شود.
  • از طرف دیگر می تواند باعث افزایش زمان قرارگیری و شکل گیری درست قلع در محل اتصال شود، که این خود باعث کاهش کیفیت لحیم کاری می گردد.
  • مورد دیگر نیاز به زمان بیشتر جهت خنک شدن و بازگشت به شرایط اولیه می باشد که بر روی کیفیت اتصال تاثیر گذار است.

 

نمونه ای از هویه ها را در شکل زیر مشاهده می کنید که بسیار رایج بوده و قیمت مناسبی هم داشته و می توانند برای لحیم کاری با سرعت و کیفیت مناسب انتخاب درستی باشند. هویه های این نوع را با توان حداقل 25 وات انتخاب کنید.

 

 

نمونه دیگری از هویه ها را در شکل زیر مشاهده می کنید که کیفیت و توان بالاتری داشته و امکان کنترل دما در آنها وجود دارد و قاعدتا قیمت بالاتری دارند.

 

 

سعی کنید تا آنجا که امکان دارد از بعضی از نمونه های هویه استفاده نکنید. نمونه های گازی که دارای توان های مختلفی بوده ولی کنترل آنها مشکل است. و نمونه هایی که از باتری استفاده می کنند و در اکثر موارد توان پایینی دارند. این هویه ها فقط در موقع ضرورت و زمانی که به پریز برق دسترسی ندارید می تواند کار شما را راه بیاندازد.

 

                       

 

ابزارهای دیگری نیز وجود دارند که به کارگیری آنها برای مدارات الکترونیکی به هیچ عنوان درست نمی باشد:

شعله ها: که به هیچ عنوان مناسب مدارات الکترونیک نبوده و به آنها آسیب می رسانند.

هویه های تفنگی: که برای کار کردن با سیم های ضخیم مناسب هستند ولی به هیچ عنوان دقت لازم را برای مدارت الکترونیک که معمولا دارای ظرافت بالایی هستند، ندارند.

هویه های دمای سرد: که با تزریق جریان به اتصالات، دمای آنها را بالا می برند. این جریان می تواند به بسیاری از قطعات حساس الکتریکی آسیب برساند.

 

 

پایه هویه: موقع لحیم کاری لازم است که هویه بسیار داغ را در یک مکان امن قرار دهید تا آسیبی به شما وارد نشود. می توان از یک سینی فلزی هم استفاده کرد ولی پایه هویه بهترین و اصولی ترین وسیله برای انجام این کار است. معمولا همراه با پایه هویه مکانی برای قرارگیری اسفنج نسوز نیز وجود دارد.

 

قلع(سیم لحیم): انتخاب سیم لحیم مناسب می تواند در کیفیت کار شما بسیار تاثیرگذار باشد. سیم های لحیم در قطرهای مختلف با کیفیت های متفاوت عرضه می شوند. جنس آنها آلیاژی از قلع و سرب می باشند که درصد این عناصر در سیم های مختلف متفاوت است. معمولا بر روی قرقره سیم  لحیم دو عدد نوشته شده است، برای مثال 40/60 که به این معناست، سیم لحیم دارای 60 درصد قلع و 40 درصد سرب می باشد. برای موارد رایج لحیم کاری قطعات الکترونیکی باید درصد قلع حدود 60 درصد باشد. چون قلع نقطه ذوب پایین تری داشته لذا با دمای کمتری می توان اتصالات را برقرار کرده و از آسیب رسیدن به قطعات الکترونیکی جلوگیری کرد.

 

 

نمونه هایی از سیم های لحیم نیز وجود دارند که آغشته به روغن لحیم می باشند، لذا هنگام به کارگیری آنها نیازی به استفاده جداگاه از روغن لحیم نیست.

سیم چین: بعد از لحیم کاری قطعات برای جداسازی بخش های اضافی احتیاج به یک سیم چین خواهید داشت.

 

اسفنج نسوز: از این وسیله جهت تمیز کردن سر هویه از قلع های اضافی استفاده می شود. هنگام استفاده از اسفنج نسوز، آن را با مقداری آب مرطوب کنید.

گیره: می تواند به شما کمک کند تا قطعه شما هنگام لحیم کاری ثابت قرار گیرد، که این می تواند باعث افزایش امنیت و دقت هنگام کار گردد.

 

 

دست سوم: از این وسیله نیز می توان برای لحیم کاری بردهای کوچک و قرار داردن قطعه در مکان مورد نظر استفاده کرد.

قلع کش: در صورتی که لحیم به صورت نامناسبی در مدار قرار گرفته، حجم لحیم به کار رفته زیاد باشد، قطعه ای به طور اشتباه در برد نصب شده باشد و ... می توان از قلع کش استفاده کرد. برای این منظور باید ابتدا نقطه مورد نظر را با هویه گرم کرده و سپس توسط قلع کش، قلع را از روی برد برداشت.

فتیله لحیم: روش دیگر برای جداسازی قلع از مدار استفاده از فتیله لحیم می باشد که امکان جداسازی لحیم های قدیمی را فراهم می کند. فتیله لحیم در واقع مس بافته شده است و قیمتی بالاتر از قلع کش دارد. البته هر کدام از این ابزارها کاربرد خاص خود را داشته و در جای خود استفاده می شوند.

  

لحیم چیست؟

لحیم آلیاژی است از دو یا چند فلز مختلف که در اتصال ثابت فلزات، به‌ویژه سیمها و کابلها به یکدیگر به کار می‌رود. ترکیب‌های اصلی لحیم قلع و سرب هستند، نسبت بین این دو عنصر می‌تواند نقطهٔ ذوب لحیم را مشخص کند. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که اگر نسبت قلع و سرب در حدود ۶۰٪ قلع و ۴۰٪ سرب باشد، نقطهٔ ذوب در کمترین حد خود و حدود ۱۸۸ درجه سلسیوس خواهد بود.


لحیم کاری چیست؟


لحیم کاری سنتی که قبلا در صنعت الکترونیک استفاده می شده‌است مخلوطی از قلع و سرب است. انواع مختلفی از لحیم کاری برای اهداف متفاوتی استفاده می‌شود. نوع لحیم کاری استفاده شده برای الکترونیک معمولاً شامل 60 درصد قلع و 40 درصد سرب می‌شود این اغلب به عنوان لحیم کاری 60/40 شناخته شده‌است.


در ترکیبات شار تشکیل دهنده فلز نیاز است به اینکه اطمینان حاصل شود که اتصالات خوبی ساخته شده‌است. شار یک مخلوط اسیدی است که کمک می‌کند که لحیم به راحتی روی اتصال جاری شود و یک  پیوند خوب تشکیل شود. شار می‌تواند به صورت یک مایع قهوه ای رنگ دیده شود درست مثل لحیمی که حرارت دیده است. و آن گاهی یک دود تند و سوزش آوری بیرون می‌دهد که می‌تواند به عنوان یک محرک عمل کند. به همین دلیل است که لحیم کاری همیشه باید در یک محیطی با تهویهٔ مناسب انجام شود.


اندازه لحیم کاری


سایزهای متفاوتی از لحیم در دسترس است. لحیمی که برای ساخت و سازهای الکترونیکی استفاده می‌شود به شکل یک سیم نازک فروخته می‌شود. سیم‌های نازک تر برای کارهای دقیق خیلی بهتر است.به‌طور کلی لحیم‌های متفاوتی که تولید می‌شود در ضخامت سیم استاندارد (SWG) با ضخامت سیم آمریکا (AWG) تعیین شده‌اند. برای بیشتر مدارات چاپی و لحیم کاری کلی لحیمSWG  20-22(19-21 AWG) انتخاب می‌شود اگرچه برای اتصالات بزرگتر یک لحیم ضخیم تر عجالتاً  18SWG (16 AWG) بهتر است.


لحیم کاری بدون سرب


از آنجایی که به خاطر دلایل بهداشتی و محیطی تلاش می‌شود که مقدار سرب استفاده شده کاهش یابد، اکنون لحیم کاری بدون سرب به‌طور گسترده ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. براساس یک حکم اروپائی لحیم کاری که حاوی سرب باشد نباید به‌طور تجاری استفاده شود. بنابراین انواع دیگری از لحیم کاری بدون سرب جایگزین لحیم کاری سنتی شده‌است.


به‌طور مثال یک نوع شامل 99.3 درصد قلع و 0.7 درصد مس است و نوع دیگری که در بازار موجود است شامل مقدار کمی نقره است و از لحاظ قیمت کمی گرانتر از لحیم مس قلع است.


لحیم زدایی


در حالی که توانایی ایجاد اتصالات لحیم کاری خوب خیلی مهم است مهارت دیگری که می‌تواند به همان اندازه مهم باشد دانستن این است که چگونه لحیم باز شود. اگر لحیم زدایی به خوبی انجام نشود می‌تواند به برد مدار چاپی یا اجزاء صدمه بزند و منجر به صرف هزینه و وقت زیاد برای بازسازی شود. بنابراین لازم است که هرکاری با دقت و با استفاده از ابزار درست و مناسب انجام شود.


مکنده لحیم


ابزار اصلی استفاده شده برای بازکردن لحیم یک شکلی از تلمبه مکنده است. این ابزار به حالت فنری است که یک پیستون دارد که به داخل آن هل داده می‌شود. یک دکمه کوچک برای رها کردن پیستون فشار داده می‌شود، بنابراین هوا را از طریق یک سرلوله PTFE به داخل می کشد. مکشی که ایجاد می‌شود برای مکیدن لحیم از روی سطح کافی است.

هویه چیست؟

هویه چیست و چه کاربردی دارد؟
هویه در اثر عبور جریان الکتریسیته از یک المنت حرارت تولید کرده که حرارت به نوک هویه انتقال پیدا می کند.
یکی از ابزارهای پر مصرف در صنعت الکترونیک هویه می باشد.از هویه برای لحیم کاری قطعات الکترونیکی ایی بر روی مدار چاپی استفاده می شود.
برای لحیم کاری قطعات الکترونیکی علاوه بر هویه,قلع,روغن لحیم,فلاکس,پایه هویه,قلع کش و اسفنج مورد استفاده می باشد.
انواع هویه ها:
هویه معمولی,هویه قابل حمل,هویه گازی,هویه شارژی,هویه باتری ای.

هویه معمولی چیست؟
به هویه هایی که دمای آنها قابل تنظیم نیست را هویه معمولی می گویند و با توان ثابت کار می کنند.
مهم ترین قسمت هویه چیست؟
نوک هویه یا سر هویه از مهم ترین قسمت های هویه می باشد و باید از آلیاژی استفاده شود که نسوز باشد.نسوز بودن سر هویه باعث می شود که چسبندگی نامطلوب سر هویه از بین برود و دیرتر سیاه و اکسیده شود.
برای تمیز کردن سر هویه از چه وسیله استفاده می شود؟
برای این که سر هویه را تمیز کنیم و از اکسیده شدن آن جلوگیری کنیم از اسفنج های مخصوص استفاده می کنیم.
هویه قلمی:
از هویه های قلمی برای توان های کم استفاده می شود و برای کارهای الکترونیکی استفاده می شود و برای کارهای الکترونیکی استفاده می شود.
هویه های قلمی با توان 16 الی 40 وات استفاده می شود.
نوع دیگر هویه ها,هویه هفت تیری است که با توان بالا استفاده می شود.
هویه های معمولی تشکیل شده است از نوک هویه و دسته عایق و با برق شهری 220 ولتی کار می کند و در توانهای مختلف از 15 وات تا چند صد وات موجود است.
هویه قابل حمل:
هویه های قابل حمل گرمای مورد نیاز خود را با گاز مایع ذخیره شده در مخزن همراه خود تولید می کند که پس از اتمام گاز باید آن را همانند یک فندک گازی شارژ کنید.
هویه شارژی:
این هویه از طریق شارژ مخصوص خود شارژ می گردد.
هویه باتری خور:
این هویه ها با تعدادی باتری 1.5 ولت کتابی کار می کند.
نوع دیگر هویه ها,هویه های متغیر یا چند توانه می باشد.این هویه ها دارای دکمه انتخاب توان هستند و در نوع پیشرفته تر آنها ولوم تنظیم دما وجود دارد.
نوع خیلی جدیدتر هویه که به هویه هوای گرم مشهور هستند و قابلیت تنظیم دما و تنظیم فشار هوای خروجی را دارند و اصولا دارای پایه(بیس) می باشند.
هویه تفنگی:نوع دیگر هویه های الکترویکی هویه های تفنگی می باشد که توان بالاتری نسبت به هویه های قلمی دارند که حدودا 100 وات و یا بیشتر می باشد.
برندهای معتبر هویه ها:
WELLWE,GOOT,QUICK,GORDAK,YAXUN